Sevgili okur,
Salgının yeniden ivme kazandığı bugünlerde yaz günlerini geride bırakarak sonbaharı karşılıyoruz. Fiziksel olarak değilse de dijital olarak hareketli geçen yazın ardından Gergedan ekibi olarak biz de yeni sezona hazırlanıyoruz. Gergedan’ın son birkaç ayki yolculuğuna bakınca da elimizde olmadan heyecanlanıyor ve gelecek günler için sabırsızlanıyoruz. Gelin, geçtiğimiz sezon sizinle paylaştıklarımızı birlikte hatırlayalım.
Ağırladıklarımız
12 Haziran’da yayımlanan son editoryal yazımızda ABD’de başlayan “black lives matter!” hareketini selamlamıştık. Ardından Galatasaray Üniversitesi’nden Dr. Magali Boumaza’yla güncel toplumsal hareketler ve küreselleşmenin geleceği üzerine konuştuk. Medyaya pek demeç vermediğini bildiğimiz hocamız bizi kırmayarak dünyanın hallerini Gergedan’a değerlendirdi.
Temmuz ayında art arda iki röportajla Ortadoğu’ya yoğunlaştık. İlkinde dergimizin kurulduğu günden beri desteğini esirgemeyen gazeteci Savash Porgham’a İran’da ölüm cezasına çarptırılan üç genci sorduk. Porgham idam kararlarına karşı sosyal medyada yükselen #idametmeyin (اعدام۔نكيد) çağrısını, İran’da görülen gizemli patlamaları ve ekonomik-siyasi krizinin etkilerini Gergedan için yorumladı.
İkinci röportajımızda da Dr. Selim Sezer’i, İsrail’in Batı Şeria ve Ürdün Vadisi’ndeki ilhak planı konusunda ağırladık. Filistin konusunda Türkiye’deki en ciddi araştırmacılardan olan Sezer, ilhak planının, Trump’ın ilan ettiği Yüzyılın Projesi ve İsrail’in iç dengeleri ile ilişkisini Gergedan’da değerlendirdi.
Bu üç ismin yanı sıra geçtiğimiz ay hazırladığımız iki kolektif dosyada çok sayıda uzmanın analizlerini sizlere ulaştırdık. Oğul Tuna’nın hazırladığı bu dosyaların ilki Beyrut Limanı’ndaki büyük patlamanın ardından Lübnan üzerineydi. “Lübnan’de Felaket ve Toplumsal Trejedi” dosyasında Yasin Atlıoğlu, Nalan Yazgan, Gökhan Çınkara, Abdallah Zouache, Fahri Danış ve Tolga Bilener’in siyasal, sosyolojik ve ekonomik değerlendirmelerini derledik.
Diğer dosyamız ise siyasal krizin sürmekte olduğu Belarus üzerineydi. Tarik Cyril Amar, Cenk Başlamış, Hakan Güneş, Nigel Gould-Davies Doğu Avrupa’nın kalbinde yaşanan tarihi süreci arka planı ve muhtelif yönleriyle Gergedan’da yorumladılar.
Yazdıklarımız
Oktay Özden paranın oluşumu, işlevi ve parasal sistem üzerine tartışmalarını “Parasal Sistemin Politik Ekonomisi” başlıklı makalesiyle sürdürdü. Ardından “Meta Fetişizmi ve Şeyleşme” makalesinde Marx, Weber ve Veblen’in kapitalizmin insan emeğiyle kurduğu ilişkiyi incelediği metinlerini ele aldı. Ardından yayımladığımız “İsveç Sosyal Demokratlarının Meidner Planı” 1950’lerden günümüze kalan sosyal demokratik bir reçeteyi tanıtıyordu. Oktay aynı zamanda kuramsal iktisat metinleri ve Joan Robinson’dan derlediği Keynesyen İktisat Dersleri ile sayfalarımızdaydı.
Ertuğrul Atlı, Jorge Luis Borges’in “Öteki” öyküsünden hareketle zaman, mekân, eşya ve anlamı sorguladığı bir denemeyle telefonlarınızın ekranına konuk oldu.
Nezih Kavaklı “Türk Siyasetinde Yeni Denklemler” makalesinde 30 Mart sonrası değişen iktidar paradigmasını inceledi. Nezih, bu yazının devamı niteliğindeki Kılıçdaroğlu’nun Uzun Yürüyüşü ile CHP’nin mülkiyet-din-aile-düzen parolasına teslim oluşunu tartışıyordu.
Oğul Tuna “Türkiye’nin Gordion Düğümüne Makasını Vurmuştu” başlıklı yazısında iki ay önce kaybettiğimiz Seyfi Dursunoğlu’nun hikayesini üzerinden Türkiye’nin son on yıllarındaki toplumsal dönüşümüne de ayna tutuyordu. Huysuz Virjin’e Oğul’un yazısıyla veda ettik.
Kadın cinayetleri tüm hızıyla sürerken saldırı altındaki İstanbul Sözleşmesi’ni İrem Doğanışık bir giriş dersi niteliğindeki makalesiyle yine yeniden bize anlattı. İrem’in yazısıyla biz de bir kez daha hayatını kaybeden ya da ev içi şiddetin mağduru konumundaki kadınların onuruna #istanbulsözleşmesiyaşatır diye haykırdık.
Ali Alper Alemdar işçi kooperatiflerinin sömürü-işsizlik-güvencesizlik üçgeninde klasik kapitalist firmalara alternatif olup olamayacağını ciddi bir literatür taramasıyla Gergedan’da tartıştı: İşçi Kooperatifleri Kapitalist Firmalara Alternatif Olabilir mi?
Teorik incelemeleriyle dergimizi zenginleştiren Doğukan Taşkıran; önce sosyal demokrasinin ideolojik kaynakları üzerinden CHP’nin konumunu tartıştığı “CHP’nin Ekonomi Politiği” başlıklı makalesiyle, ardından Poulantzas-Miliband tartışmasını hatırlattığı Demokratik Sosyalizm ve Devlet makalesiyle sayfalarımızdaydı.
Deneme kategorimizde Onur Bülbül Türkçe Günlükleri’ne devam ederken Nihan Çakır ve Ertuğrul Atlı’nın imzasıyla yeni bir deneme serisine başladık. Pandemi ve eve kapanmanın gün yüzüne çıkardığı varoluşsal soruları dünyanın dört bir yanından arkadaşlarımıza sorduğumuz Yeryüzünden Varoluş Notları yayımlanmış 5 içerik ile renk kattı. Bu dizi vesilesiyle Nihan, Halk TV canlı yayınında Fatma Karaaağaç’ın konuğu oldu ve Gergedan’ın hikayesini, dertlerini anlattı.
Son olarak dosya kategorisinde Rabia Naz Vatan Soruşturmasını okudunuz. Ezgi Öziş, İrem Doğanışık ve Ertuğrul Atlı önce bir infografik, ardından detaylı, interaktif bir dosyada soruşturmanın önemli olaylarını derlediler. Son olarak da Ceza Hukukçusu Hasan Sınar’ın soruşturma sürecine ilişkin değerlendirmesini dosyamıza ekledik ve youtube’da yayımladık. #rabianazicinadalet yerini buluncaya kadar…
Konuştuklarımız
Geçtiğimiz aylarda podcast kanalımızda çok ilgi gören Fransızca bir program başladı: Bon pour l’Occident. Yakın Türkiye tarihinden oryantalist bir tanımlamaya atfen bu ismi alan programda Oğul Tuna ve Ertuğrul Atlı, Türkiye gündeminin öne çıkan bir başlığını 10 dakikada tartışıyorlar. Bugüne kadar Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesini, İstanbul Sözleşmesi‘ni, sosyal medya düzenlemesini, halifelik tartışmalarını, Türk-Yunan husumetini ve siyaset sahnesindeki yeni partileri, Türk dış politikasının yalnızlığını konuştular.
Elif Gizem Kain ve Oğul Tuna; hatırlamak, bellek ve hatıralarımız üzerine iki podcast yayını yaptılar. İlkinde hatırlama eylemimizi kişisel deneyim bağlamında, ikincisinde ise toplumsal bellek bağlamında konuştular.
Pandemica programının yeni bölümlerinde İrem Doğanışık ve Ertuğrul Atlı; Dr. Bahar Atlı’ya Covid-19 salgınında dünyanın ve Türkiye’nin son durumunu, Dr. Gürkan Umut Ay’a ilaç ve aşı çalışmalarını sordular.
Temmuz Yiğit Bezmez ve Ertuğrul Atlı, Türkiye-Fransa ilişkilerinin gerildiği bugünlerde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un dış politikasının önceliklerini ve sınandığı başlıkları konuştular.
Podcast yayınlarımız devam ederken ekibimizle okurlarımızın doğrudan iletişim kurabileceği buluşma alanlarını çeşitlendirmek ve gündemin öne çıkan başlıkları hakkındaki düşüncelerimizi paylaşabilmek amacıyla youtube kanalımızda canlı yayınlara başladık.
İlk canlı yayınımızda Oktay Özden, Oğul Tuna, İrem Doğanışık ve Ertuğrul Atlı çok tartışılan YKS sınavını ve gençlerin eğitim sistemine ilişkin sorunlarını konuştular: Bu sınav neyi ölçüyor?
İkinci canlı yayınımızda İrem Doğanışık, YKS’ye giren Özgür Bayur’u ağırlayarak pandemide sınava hazırlanmanın zorluklarını ve kişisel hedeflerini sordu.
Üçüncü canlı yayınımızda Oğul Tuna, İrem Doğanışık ve Ertuğrul Atlı Türkiye’nin en önemli sorunu olan işsizliği kendi deneyimleri ve gözlemleri üzerinden tartıştılar.
Dördüncü canlı yayınımızda İrem Doğanışık, Ekin Bayur ve Büşra Bayraktaroğlu İstanbul Sözleşmesi’ni toplumsal ve hukuki yönleriyle ele aldılar.
Beşinci canlı yayınımızda Ozan Tok, Onur Bülbül ve Oğul Tuna; yeniden alevlenen modernleşmeyi ve ‘Türkiye’nin moderleşme hikayesi’ni İrem Doğanışık moderatörlüğünde ele aldılar.
Youtube canlı yayınlarımız kısıtlı teknik ve fiziki imkanlarımıza karşın önümüzdeki dönemde de devam edecek.
Aramıza Katılanlar
Gergedan ailesi yeni isimlerle büyümeye devam ediyor. Geçtiğimiz aylarda Deniz Tunç Kalyoncu 1980 Moskova Yaz Olimpiyatları’nı, 40. yıldönümünde Gergedan’da yazdı.
Elif Gizem Kain, yukarıda andığımız “hatırlamak” konulu podcast yayınlarıyla aramıza katılmıştı.
Fransa’da yaşayan arkadaşımız Elif Tugan, Pascal Boniface’ın son kitabı Covid-19 Jeopolitiği’ni incelediği ilk yazısıyla ekibimize katıldı.
Zeynep Uslu, Türkiye’nin çok tartışılan büyüme modelini İstihdamsız Büyüme Kavramı ekseninde inceleyen makalesiyle ilk kez sayfalarımızdaydı.
Gergedan’ın son sürprizi ise Can Toycu’nun karikatürleri oldu. Can, bundan böyle gündeme ilişkin çizimleriyle sosyal medya hesaplarımızı renklendirecek.
