Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “ABD ile olan ilişkilerimiz son yılların en kötü seviyesinde”[1] söylemi yalnızca bir durum tespiti değildi, aynı zamanda Joe Biden ile olan görüşmesi öncesi ABD tarafına bazı konuların gözden geçirilmesi ve düzeltilmesi adına bir teklifti. İki lider, 1985’teki Reagan – Gorbaçov görüşmesinden tam 36 yıl sonra Cenevre’de, bu sefer farklı koşullar altında buluştular, yine de 1985’e referans olabilecek şekilde “bir nükleer savaşın kimse tarafından kazanılamayacağına ve böyle bir şeyin asla gerçekleşmemesi gerektiğine” dair inancı paylaştılar.
Rusya tarafı, toplantının gidişatını belirleyecek tarafın ABD olduğunu, çünkü gerilime sebep olan olayların Rusya kaynaklı olmadığını düşünüyordu ve aslına bakılırsa Rusya heyetinde yer alan Dışişleri Bakanı Lavrov ve Kremlin Sözcüsü Peskov gibi isimlerin de beklentileri çok yüksek tutmadıklarını biliyorduk[2]. Hem Kremlin’den hem de Beyaz Saray’dan yapılan açıklamalarda toplantının beş saat civarında süreceği planlanmıştı fakat molalarla birlikte yaklaşık üç buçuk saat sürdü.
Her şeye rağmen, elbette birtakım kararlara imza atıldı. Büyükelçiler görev yerlerine dönecekler, stratejik nükleer istikrar konusunda ortak bildiri kabul edildi, Ukrayna’da Minsk Anlaşması’nın uygulanması konusunda fikir birliğine varıldı, siber saldırılarla ilgili çalışmalar da genişletilecek. Bu görüşme iki taraf için de bir zaferin tadına varmaktan ziyade herkesin kendi önceliklerine geri dönebileceği bir zemini yaratacak gibi gözüküyor. Diğer bir deyişle, Rusya – ABD ilişkilerinin kullanılagelen kavramı “reset” kadar derin olmasa da taraflar krizlere “pause” deme tercihinde bulundular. ABD, bu hafta NATO’yu birçok etmeniyle tekrar bir araya getirmeyi başardı ve 2030 planlarını yürürlüğe koydu; şimdilik Rusya tehdidini deşmenin bu konuda bir anlamı olmayacak. ABD’nin kendi küresel hegemonyasını tehdit eden Çin’e yönelmesi, Rusya ile kuracağı göreli ortaklıklarda Rusya’nın Çin’e her geçen gün daha fazla yaklaşmasını önlemesi ABD’nin yeni planları arasında gibi gözüküyor. Rusya açısından ise gerilimin tırmanması belli konularda bir strateji olarak da gözükse yaptırımların ekonomiye zarar verdiği ortada ve bu durum sürdürülebilir değil, ayrıca Rusya’da Eylül ayında Devlet Duması seçimleri var.
Bu görüşme iki taraf için de bir zaferin tadına varmaktan ziyade herkesin kendi önceliklerine geri dönebileceği bir zemini yaratacak gibi gözüküyor.
Rusya Medyası ve Politologları/Analistleri Görüşmeyi Nasıl Değerlendiriyor?
Bu konuyu tartışmak için Biden – Putin görüşmesi kadar, Putin’in görüşme sonrasındaki basın toplantısına da değinmemiz gerekiyor. Öncelikle Putin’in basın toplantısı biraz yorucu geçti çünkü farklı taraflardan medya kuruluşlarının muhabirleri sorularını yönelttiler ve Biden’ın Putin’e “katil” çıkışından Aleksey Navalnıy’e kadar birçok konuda Putin’e soru soruldu. Bunların bazıları da oldukça terleticiydi. Diğer taraftan, Biden’ın Rusya’ya bağlı medya kuruluşlarından muhabir ve dolayısıyla soru kabul etmemesi Rusya cephesinde tartışma yarattı, hatta bu durum Putin’in bir üstünlüğü olarak değerlendirildi. Kremlin’e yakın kanallardan “Putin hiçbir soruyu yanıtsız bırakmamaya karar verdi, bakın şimdi ABD’li gazeteciye mikrofonu uzattırıyor” şeklinde paylaşımlar yapıldı. Hatta Rossiya 1’de (Rusya’nın bir numaralı devlet televizyonu) yayımlanan “60 Minut” programında hangi Batılı medya kuruluşundan kaç tane soru yöneltildiği -Putin’i taktir etmek amacıyla- teker teker sayıldı. Rusya’nın muhalefet kanalları ise Aleksey Navalnıy ile ilgili Biden’ın söylediklerine ve Putin’in Navalnıy hakkındaki cevabında kullandığı “vatandaş ifadesi, molotof kokteyli detayı” vb. kelimelere geniş yer verdi.
Bugünden itibaren Biden – Putin görüşmesini değerlendirecek birçok yazı yazılacaktır ama ilk izlenimlere bakacak olursak analistler arasında zirvenin faydalı olduğuna, ABD – Rusya ilişkilerinin radikal bir değişim geçirmeyeceğine, çatışmaların hassas konularda devam edeceğine ama birtakım önemli konularda -özellikle güvenlik ve diplomasi alanında- iş birliğine gidileceğine dair yorumlar yapılıyor. Yine de birçok kişi ABD – Rusya arasında somut gelişmelerin 6-12 ay arasında gerçekleşebileceğini belirtiyor. Üçüncü bir nokta olarak ise ABD’nin artık Rusya’yı iç meselesi olmaktan çıkarıp tekrar dış politika unsuru olarak görme eğilimi. Bu da ABD’nin odak alanını Rusya’dan Çin’e kaydırması anlamına geldiği için hiç de zayıf bir seçenek değil.
Putin’in ifadesine göre görüşmede Ukrayna’nın NATO üyeliğine dair neredeyse hiçbir şey konuşulmadı ve Putin bu konu hakkında “Tartışılacak bir şey yok.” dedi.
Ukrayna konusunda ise Zelenskiy’in geçtiğimiz günkü NATO liderlerinin “Ukrayna’nın bir gün birliğin parçası olacağını” teyit ettiklerine dair beyanı yeni tartışmaları başlatmıştı. Putin’in ifadesine göre görüşmede Ukrayna’nın NATO üyeliğine dair neredeyse hiçbir şey konuşulmadı ve Putin bu konu hakkında “Tartışılacak bir şey yok.” dedi. Biden’ın da aksini iddia etmemesi sebebiyle analistler Minsk Anlaşması üzerinden ABD’nin de mevcut durumu korumak veya en azından yeni bir krizin önüne geçmek amacıyla macera aramamak konusunda Rusya ile anlaştığını/fikir birliğine vardığını belirtiyor.
Yazıma, Putin’in basın toplantısında “ABD ile ilişkilerin yeni bir seviyeye çıkıp çıkmadığına” ilişkin soruya Tolstoy’dan (aslında Bunin’in Tolstoy’un Kurtuluşu kitabında yer alan bir ifadeyi) alıntılayarak son vermek istiyorum. Çünkü bu cümle Rusya’nın -en azından mevcut Kremlin yönetiminin- duruma nasıl baktığını oldukça güzel özetliyor: “Hayatta mutluluk yoktur, sadece mutluluğun kıvılcımları -ufukta belirip kaybolan- vardır, onları besleyin.”[3]
Deniz Tunç Kalyoncu
1996’da Bişkek’te doğdu. 2020’de İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümünden mezun oldu. İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde lisans eğitimi almaya devam etmektedir.
Tarih ve hukuk alanlarında çalışmalar yapmakta olup Gergedan Dergi’de Sovyetler Birliği ve Rusya üzerine yazılar yazmaktadır.
[1]“Putin says relations with U.S. at lowest point in years”, https://www.reuters.com/world/europe/putin-says-relations-with-us-lowest-point-years-2021-06-11/
[2] Oğul Tuna, “Yeni Soğuk Savaş’ın ilk zirvesi: Biden ve Putin Cenevre’de”, https://www.indyturk.com/node/373831/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/yeni-so%C4%9Fuk-sava%C5%9F%C4%B1n-ilk-zirvesi-biden-ve-putin-cenevrede
[3] “Пресс-конференция по итогам российско-американских переговоров”, http://kremlin.ru/events/president/news/65870
Your point of view caught my eye and was very interesting. Thanks. I have a question for you.
Thank you for your sharing. I am worried that I lack creative ideas. It is your article that makes me full of hope. Thank you. But, I have a question, can you help me?
https://biotpharm.com/# buy antibiotics online
get ed meds today: buy erectile dysfunction medication – Ero Pharm Fast
https://pharmau24.shop/# online pharmacy australia
buy antibiotics for uti: buy antibiotics online – buy antibiotics
buy antibiotics for uti buy antibiotics for uti buy antibiotics for uti
pills for erectile dysfunction online: cheap boner pills – ed online pharmacy
buy antibiotics: buy antibiotics online – cheapest antibiotics
online pharmacy australia Buy medicine online Australia Pharm Au24
https://biotpharm.shop/# get antibiotics without seeing a doctor
buy ed meds: Ero Pharm Fast – Ero Pharm Fast
Ero Pharm Fast Ero Pharm Fast pills for erectile dysfunction online
Medications online Australia: Buy medicine online Australia – Buy medicine online Australia
Discount pharmacy Australia Medications online Australia Discount pharmacy Australia
https://pharmau24.shop/# Medications online Australia
erectile dysfunction medications online: Ero Pharm Fast – online erectile dysfunction
Discount pharmacy Australia Discount pharmacy Australia Pharm Au24
Ero Pharm Fast: online erectile dysfunction – Ero Pharm Fast
Medications online Australia Discount pharmacy Australia Online drugstore Australia
https://biotpharm.shop/# buy antibiotics
Over the counter antibiotics pills: buy antibiotics online uk – antibiotic without presription
ed prescriptions online: Ero Pharm Fast – ed medication online
Buy medicine online Australia Pharm Au24 pharmacy online australia
Viagra generique en pharmacie: acheter Viagra sans ordonnance – acheter Viagra sans ordonnance
commander Viagra discretement: Viagra sans ordonnance 24h – Viagra generique en pharmacie
Acheter Cialis: cialis sans ordonnance Рtrouver un m̩dicament en pharmacie
acheter Cialis sans ordonnance cialis prix Acheter Cialis 20 mg pas cher
pharmacie en ligne sans prescription: pharmacie internet fiable France – pharmacie en ligne france fiable
Pharmacies en ligne certifiées: pharmacie internet fiable France – pharmacie en ligne livraison europe
Meilleur Viagra sans ordonnance 24h: Meilleur Viagra sans ordonnance 24h – viagra en ligne
commander Viagra discretement commander Viagra discretement viagra sans ordonnance
http://pharmsansordonnance.com/# п»їpharmacie en ligne france
kamagra en ligne: kamagra pas cher – kamagra livraison 24h
livraison discrète Kamagra: kamagra gel – achat kamagra
kamagra pas cher commander Kamagra en ligne acheter kamagra site fiable
pharmacie en ligne france livraison belgique: kamagra 100mg prix – achat kamagra
kamagra 100mg prix: livraison discrete Kamagra – acheter kamagra site fiable
commander Cialis en ligne sans prescription: commander Cialis en ligne sans prescription – pharmacie en ligne fiable
https://pharmsansordonnance.shop/# pharmacie en ligne
livraison discrete Kamagra acheter Kamagra sans ordonnance kamagra 100mg prix
Acheter du Viagra sans ordonnance: acheter Viagra sans ordonnance – Meilleur Viagra sans ordonnance 24h
Viagra générique en pharmacie: Viagra générique en pharmacie – livraison rapide Viagra en France
Viagra generique en pharmacie: Viagra generique en pharmacie – Meilleur Viagra sans ordonnance 24h
pharmacie en ligne pharmacie en ligne avec ordonnance pharmacie en ligne livraison europe
Cialis generique sans ordonnance: commander Cialis en ligne sans prescription – commander Cialis en ligne sans prescription
livraison rapide Viagra en France: Viagra generique en pharmacie – viagra en ligne
pharmacie en ligne sans prescription acheter medicaments sans ordonnance Achat mГ©dicament en ligne fiable
https://kampascher.shop/# achat kamagra
trouver un mГ©dicament en pharmacie: pharmacie en ligne – pharmacie en ligne france livraison internationale
pharmacie en ligne fiable: Acheter Cialis 20 mg pas cher – cialis sans ordonnance