Karl Popper’in Açık Toplum ve Düşmanları başlıklı meşhur eseri uzun zamandır listemde. Felsefe profesörü Ahmet Arslan’ın bir videosunda kitaptan bahis açılınca şu kitabın ikinci cildini (Hegel, Marx ve sonrasına hasredilmiş cildi) biraz karıştırayım dedim. Elimde Remzi Kitabevi’nden çıkan Mete Tunçay tercümesi var.
Kitabın daha ilk sayfasında karşılaştığım ve ilgimi çeken birkaç kelimeden burada bahsetmekte fayda görüyorum. Öncelikle Mete Tunçay tarihselcilik yerine tarihsicilik kelimesini tercih etmiş. Felsefede bu ikisi arasında bir fark olup olmadığını bilmiyorum. Yalnız tercümenin ilk baskısının tarihinin 1967 olduğu göz önüne alınacak olursa o yıllarda tarihselcilik kelimesinin henüz kullanılmadığını da düşünebiliriz.
Bir diğer kelime ise özcülük. Maalesef kelime ne TDK lügatinde ne de Kubbealtı Lügati’nde bulunuyor. Bedia Akarsu’nun Felsefe Terimleri Sözlüğü’nde ise sadece öz maddesi var. İngilizce ve Fransızca karşılığı essence olarak verilmiş. Yani özcülük eşittir essentialisme denebilir. Bütün bunlar bana Türkçe ve felsefe meselesinin hâlâ çözülememiş bir mesele olduğunu düşündürtüyor. Fransızcadaki essence belki hakikaten öz ile karşılanır, fakat öz sadece essence mıdır? İşte cevabını veremediğim bir soru.
